Sáng kiến “Phở số Hà Thành” được thực hiện bới nhóm 04 tác giả.

Tên sáng kiến: “Phở số Hà Thành”

Thủ đô Hà Nội là một trong hai đô thị đặc biệt của Việt Nam, để giải quyết những vấn đề phát sinh đặt ra do tốc độ đô thị hóa quá nhanh, Hà Nội xác định lựa chọn phát triển đô thị xanh, thông minh là hướng đi có tính đột phá, bảo đảm sự phát triển bền vững. Lựa chọn này được Đảng bộ thành phố Hà Nội trong Đại hội đại biểu lần thứ XVII nhiệm kỳ 2020 - 2025 cụ thể hoá bằng mục tiêu: Đến năm 2025, phát triển nhanh và bền vững Thủ đô theo hướng đô thị xanh, thành phố thông minh, hiện đại; đến năm 2030, Hà Nội trở thành thành phố “xanh - thông minh - hiện đại”.

Căn cứ Nghị quyết số 18-NQ/TU ngày 30/12/2022 của Thành ủy Hà Nội về chuyển đổi số, xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ trong các lĩnh vực văn hóa, du lịch, dịch vụ nhằm giữ gìn, phát huy bản sắc Thủ đô trong thời đại số; đồng thời tại Tại Quyết định số 2328/QĐ-BVHTTDL ngày 09/8/2024 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, đưa tri thức dân gian Phở Hà Nội thành phố Hà Nội vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Phở là một biểu tượng văn hóa ẩm thực đặc sắc, gắn liền với lịch sử, lối sống và tâm hồn của người Hà Nội. Tuy nhiên, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, việc giới thiệu món ăn này theo hình thức truyền thống dần trở nên chưa đủ sức hấp dẫn, nhất là với du khách trẻ tuổi, khách quốc tế hoặc các đối tượng quan tâm đến trải nghiệm công nghệ. Do đó, với vai trò là người đứng đầu đơn vị chuyên trách công tác hậu cần, tôi nhận thấy cần có một cách tiếp cận mới mẻ, vừa bảo tồn giá trị nguyên bản của món ăn truyền thống, vừa mở rộng không gian trải nghiệm ẩm thực theo hướng tương tác, hiện đại và bắt nhịp với thời đại, đồng thời đó cũng là yêu cầu đổi mới phương thức quảng bá ẩm thực truyền thống theo hướng hiện đại, hấp dẫn và tiệm cận xu thế quốc tế, tôi đã đề xuất ý tưởng với lãnh đạo Văn phòng Ủy ban nhân dân Thành phố, cùng nhóm tác giả xây dựng sáng kiến “Phở số Hà Thành”.

Ý tưởng sáng kiến là sử dụng công nghệ robot trong hoạt động trình diễn và phục vụ món phở. Cụ thể, cánh tay robot sẽ tham gia vào một số khâu hoàn thiện sản phẩm như thêm gia vị, sắp đặt bát phở chuẩn xác, đảm bảo tính đồng đều và vệ sinh an toàn thực phẩm; trong khi robot vận chuyển sẽ mang phở tới tận bàn thực khách, tạo nên trải nghiệm độc đáo, thú vị nhưng vẫn giữ được tinh thần, phong vị của món ăn truyền thống. Việc ứng dụng robot không chỉ là điểm nhấn công nghệ, mà còn góp phần nâng cao hiệu quả tổ chức, tính chuyên nghiệp và hình ảnh thân thiện, hiện đại của Hà Nội trong mắt người dân và du khách.

Sáng kiến “Phở số Hà Thành” là một ý tưởng trình diễn công nghệ kết hợp hài hòa giữa giá trị truyền thống và đổi mới sáng tạo. Đây là một mô hình quảng bá ẩm thực mang tính tương tác cao, có khả năng tạo ấn tượng mạnh mẽ, đặc biệt trong các sự kiện văn hóa - du lịch, các hoạt động xúc tiến thương mại hoặc quảng bá hình ảnh thành phố. Việc thực hiện sáng kiến này là kết quả của sự quan sát kỹ lưỡng, phân tích nhu cầu thực tiễn và xu thế phát triển, đồng thời cũng thể hiện tinh thần chủ động, dám nghĩ dám làm của cá nhân tôi trong việc tìm hướng đi mới cho hoạt động quảng bá ẩm thực Thủ đô, góp phần thực hiện hiệu quả các mục tiêu chuyển đổi số của Thành phố trong lĩnh vực văn hóa, dịch vụ và du lịch.

Từ ý tưởng ban đầu được đề xuất và triển khai thực tiễn, sáng kiến “Phở số Hà Thành” đã nhanh chóng nhận được sự quan tâm, đánh giá cao của các cấp có thẩm quyền và từng bước được lan tỏa trong các hoạt động quảng bá văn hóa - ẩm thực của Thành phố. Cụ thể, tại Kế hoạch số 313/KH-UBND ngày 28/10/2024 của UBND Thành phố về tổ chức Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội năm 2024 (The Hanoi Culinary Culture Festival 2024), nội dung sáng kiến đã được chính thức đề cập. Tiếp đó, Văn phòng UBND Thành phố ban hành Tờ trình số 39/TTr-VP ngày 07/11/2024 đề xuất bổ sung Chương trình “Phở số Hà Thành” vào kế hoạch tổ chức Lễ hội. Trên cơ sở đó, ngày 12/11/2024, Tờ trình số 41/TTr-VP được ban hành, phê duyệt chủ trương tổ chức Chương trình “Phở số Hà Thành 2024” và xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện. Đây là minh chứng rõ nét cho tính khả thi, giá trị thực tiễn và sức lan tỏa của sáng kiến, đồng thời khẳng định vai trò đóng góp thiết thực của nhóm tác giả vào quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo tồn và quảng bá văn hóa ẩm thực của Thủ đô.

Mục đích của sáng kiến
Sáng kiến được xây dựng nhằm tôn vinh giá trị ẩm thực truyền thống của Hà Nội, đồng thời mang đến cách tiếp cận mới mẻ trong việc quảng bá văn hóa qua ứng dụng công nghệ hiện đại. Việc tổ chức chương trình “Phở số Hà Thành” trong khuôn khổ Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội năm 2024 là dịp để giới thiệu món phở - biểu tượng ẩm thực đặc sắc của Thủ đô – trong một không gian sáng tạo, nơi yếu tố truyền thống được kết hợp hài hòa với công nghệ số.

Chương trình tạo nên trải nghiệm thưởng thức phở độc đáo, sử dụng cánh tay robot trong quá trình hoàn thiện món ăn và robot vận chuyển phục vụ thực khách, từ đó mang đến hình ảnh sống động, hiện đại mà vẫn gìn giữ được tinh thần, hương vị đặc trưng của món ăn lâu đời. Đây cũng là một bước đi cụ thể nhằm hiện thực hóa mục tiêu bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể “Phở Hà Nội” theo định hướng tại Kế hoạch số 760/KH-SVHTT ngày 25/10/2024 của Sở Văn hóa và Thể thao, tiến tới xây dựng hồ sơ đề cử UNESCO ghi danh phở vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Sáng kiến góp phần đa dạng hóa phương thức quảng bá di sản, phát triển công nghiệp văn hóa trong lĩnh vực ẩm thực, nâng cao vị thế của Hà Nội như một điểm đến sáng tạo, thân thiện và giàu bản sắc. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để tăng cường giao lưu văn hóa, thắt chặt quan hệ hợp tác giữa Thủ đô Hà Nội với bạn bè quốc tế thông qua các hoạt động trải nghiệm, kết nối và giới thiệu tinh hoa ẩm thực Việt Nam trong kỷ nguyên số.
Phạm vi áp dụng
- Chương trình “Phở số Hà Thành” nằm trong khuôn khổ Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2024 và Lễ công bố Quyết định ghi danh "Phở Hà Nội" là Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia từ ngày 29/11/2024 đến ngày 01/12/2024 với chủ đề “Hà Nội kết nối năm châu” nhằm giới thiệu, quảng bá hình ảnh Hà Nội là điểm đến du lịch, văn hóa, ẩm thực đặc sắc. Ẩm thực Hà Nội như một nét di sản tinh tế, được hình thành trong dòng chảy văn hóa Việt Nam, hấp dẫn công chúng trong nước và quốc tế. Lễ hội là dịp để Hà Nội và Đại sứ quán các nước, các địa phương, tổ chức cá nhân gặp gỡ, giao lưu, trưng bày quảng bá sản phẩm, trao đổi, ký kết hợp tác kinh doanh.
- Tiếp sau đó, từ ngày 06/12/2024 đến hết ngày 08/12/2024: Chương trình quảng bá “Phở số Hà Thành” được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị Thành phố tại số 13 – 15 Lương Ngọc Quyến, ngay trong khu vực phố Tạ Hiện, Lương Ngọc Quyến vốn được gọi là “Ngã tư quốc tế”, “phố Tây” bởi nơi đây là điểm vui chơi, giải trí của nhiều du khách nước ngoài.
- Tại chương trình Hội chợ tết chào Xuân Ất Tỵ năm 2025 do UBND quận Bắc Từ Liêm (cũ) tổ chức nhằm trưng bày giới thiệu sản phẩm định hướng chuyển đổi số với chủ đề “công nghệ số nâng tầm cuộc sống”, UBND quận Bắc Từ Liêm đã liên hệ mời Trung tâm Hội nghị thành phố Hà Nội tham gia, tiếp tục trình diễn và phục vụ gian hàng “Phở số Hà Thành” tại khu ẩm thực từ ngày 17/01/2025 đến hết ngày 21/7/2025 với quy mô hơn 300 gian hàng.
- Tiếp nối sự thành công của chương trình “Phở số Hà Thành năm 2024”, được sự chấp thuận của UBND Thành phố, Chương trình “Festival Phở năm 2025” với chủ đề “Tinh hoa Phở Việt - Di sản trong kỷ nguyên số”, được tổ chức từ ngày 18/4/2025 đến 20/4/2025 tại Khu di tích Hoàng thành Thăng Long do Trung tâm Hội nghị Thành phố Hà Nội chủ trì, phối hợp với Sở Du lịch Hà Nội, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội, và Báo Nhân dân (đơn vị bảo trợ truyền thông) thực hiện, dưới sự chỉ đạo của UBND Thành phố.